Μπελ, Άντριου

(Andrew Bell, Σεντ Άντριους 1753 – Τσέλτενχαμ 1832). Αγγλικανός πάστορας. Διεύθυνε στο Έγκμορ, κοντά στο Μαντράς, ένα σχολείο για τα παιδιά των εκεί Άγγλων στρατιωτών, χρησιμοποιώντας την αλληλοδιδακτική μέθοδο. Μαζί με τον σύγχρονο του κουάκερο Τζόζεφ Λάνκαστερ, που έκανε ανάλογο πείραμα σε μια από τις πιο φτωχές γειτονιές του Λονδίνου, έχει την τιμή ότι τελειοποίησε τη μέθοδο αυτή και ότι την προσάρμοσε στη στοιχειώδη εκπαίδευση της εποχής του. Πραγματικά, ο νέος βιομηχανικός πολιτισμός είχε δημιουργήσει πελώριους αστικούς συνοικισμούς και έκανε αναγκαία την επέκταση της βασικής εκπαίδευσης. Με την αλληλοδιδακτική μέθοδο, τάξεις με μερικές εκατοντάδες μαθητών μπορούσαν να έχουν έναν μόνο δάσκαλο, που τους υποδιαιρούσε σε διάφορες ομάδες, αναθέτοντας τη διδασκαλία στον καλύτερο μαθητή ανώτερης τάξης. Ο δάσκαλος διατηρούσε το καθήκον της επίβλεψης και της διδασκαλίας των καλύτερων. Απαιτούσε αυστηρή πειθαρχία και οι πιο απείθαρχοι παραδίδονταν σε συμμαθητές τους, ικανούς να τους επιβληθούν. Η μέθοδος – ονομαζόμενη συνήθως μέθοδος Μπελ και Λάνκαστερ – διαδόθηκε γρήγορα στην Ευρώπη και στην Αμερική, για την πρακτική και για τη βαθύτερη διδακτική αξία της. Η μέθοδος είχε χρησιμοποιηθεί και στα σχολεία της Ελλάδας από την έναρξη της Επανάστασης έως το 1880. Τη μέθοδο αυτή είχαν εφαρμόσει γραμματικοί και ρήτορες στην αρχαία Ρώμη.